هر روز به تعداد دلال‌هایی که در حوالی میدان فردوسی قدم می‌زنند اضافه می‌شود. ولی سؤال اینجاست که این دلال‌ها، ارز را از کجا می‌آورند؟ جهت دریافت پاسخ این سؤال س
دلارهای دلالان از کجا می آید؟
عبارات مهم : بازار
پیاده روی اطراف میدان فردوسی چنان شلوغ و پرازدحام است که مسافران مترو با زحمت خودشان را به ایستگاه می رسانند. یک علت این همهمه غریب، تکه کاغذهایی است که روی شیشه همه صرافی های این راسته چسبانده شده است و مضمون همه آن ها این است که «به دستور بانک مرکزی، از فروش دلار معذوریم».
دلارهای دلالان از کجا می‌آید؟
21 فروردین ماه امسال بانک مرکزی با ابلاغیه ای، خرید و فروش ارز به وسیله صرافی ها را ممنوع اعلام کرد ولی این تصمیم پرحرف و حدیث نه تنها جلوی اوج گرفتن قیمت دلار را نگرفت، بلکه ورود دلال ها به بازار آشفته و پرمخاطره ارز را هموار کرد و خرید و فروش ارز را از صرافی ها که مجوز بانک مرکزی دارند به پیاده روی خیابان فردوسی انتقال یافته کرد و باعث شد خیلی از دلال ها این روزها از این آب گل آلود ماهی درشتی صید کنند.
طی چند ماهی که از التهاب بازار ارز سپری شده، بانک مرکزی طرح های مختلفی جهت کنترل وضع موجود اجرا کرده، ولی هیچکدام از آن ها نسخه شفابخشی جهت بازار پرالتهاب ارز نبوده و هر روز به تعداد دلال هایی که در حوالی میدان فردوسی قدم می زنند اضافه می شود. ولی سؤال اینجاست که این دلال ها، ارز را از کجا می آورند؟ ما به دنبال پاسخ این سؤال سری به میدان فردوسی زده ایم.
هر روز به تعداد دلال‌هایی که در حوالی میدان فردوسی قدم می‌زنند اضافه می‌شود. ولی سؤال اینجاست که این دلال‌ها، ارز را از کجا می‌آورند؟ جهت دریافت پاسخ این سؤال س
افزایش جمعیت دلال ها
افزایش عبور و مرور در ضلع شرقی میدان فردوسی نخستین توصیه ای است که توجه هر رهگذری را جلب می کند و عده ای با تعجب به گروه های چند نفره ای که در پیاده رو جمع شده است اند و هرکدام یک ماشین حساب و دستگاه کارتخوان در دست دارند نگاه می کنند. اینجا از کمبود دلار خبری نیست؛ هرچقدر بخواهید می فروشند و هرچقدر داشته باشید می خرند.
در میان فروشندگان دلار و یورو افرادی به چشم می خورند که ظاهر و ظاهر متفاوتی دارند و در نخستین دیالوگی که بین آن ها و مشتری برقرار می شود تازه کار بودنشان آشکار می شود. خیلی از فروشندگان دلار و یورو همان کسانی هستند که از چند ماه قبل دلار را به قیمت نسبتاً ارزانی خریده اند و حالا می خواهند به قیمت دو برابر و حتی زیاد بفروشند ولی با قواعد خرید و فروش ارز بیگانه اند و بعضاً به مشتریانی که قصد خرید دارند می گویند: «چند می خری؟!»
بین بعضی از فروشندگان افرادی هم هستند که سرمایه اولیه ارزش طی 6 ماه اخیر سه برابر شده است و به این آسانی حوالی میدان فردوسی را ترک نمی کنند.
دلارهای دلالان از کجا می‌آید؟
تا چند ماه قبل و قبل از بحران بازار ارز، نوسان هر دلار بین 20 تا 30 تومان بود، ولی حالا بعضی فروشندگان به حدی از زیاد کردن تدریجی قیمت دلار منتفع شده است اند که تخفیف قابل توجهی به مشتریان می دهند. فرهاد، یکی از دلال های قدیمی راسته میدان فردوسی می گوید: «تا حدود یکسال قبل تعداد فروشندگان ارز که در این محدوده کاسبی می کردند به زحمت به 20 نفر می رسید، ولی این روزها به بیش از 200 نفر رسیده و بسیاری از مردم عادی به جمع ما اضافه شده است اند. بعضی از آن ها تخفیف های عجیب و غریبی به مشتری می دهند و باعث هرج و مرج در بازار شده است ان!»
دلارهایی که از داخل تامین می شوند
هر روز به تعداد دلال‌هایی که در حوالی میدان فردوسی قدم می‌زنند اضافه می‌شود. ولی سؤال اینجاست که این دلال‌ها، ارز را از کجا می‌آورند؟ جهت دریافت پاسخ این سؤال س
جمعیت فروشندگان یا دلال های ارز از ضلع شرقی میدان فردوسی به پاساژ جهانی در ابتدای خیابان فردوسی رسیده و خیلی ها جهت خرید دلار به کوچه گل پرور در همین حوالی مراجعه می کنند. کوچه ای که تا چند ماه قبل محل رفت و آمد تولیدکنندگان کیف و کفش چرم بود، این روزها در قرق فروشندگان دلار است و دلال های دانه درشت، همین کوچه را پاتوق کرده اند.
شیوه کارشان این گونه است که معمولاً مثل پدرخوانده ها داخل ماشین می نشینند و دلارها را به طور قطره چکانی به دلال های خرده پا تزریق می کنند. در حقیقت در حوالی میدان فردوسی، دلالانی حضور دارند که جهت دلالانی بزرگ تر کار می کنند و پورسانت می گیرند. در روزهایی که قیمت دلار با افت و خیز بیشتری همراه می شود و تب خرید ارز اوج می رود، مسابقه بین دلال های دانه درشت و غریبه هایی که به تازگی شغل دلالی ارز را پیشه کرده اند اوج می گیرد و هر دو طرف تلاش می کنند خریداران دلار را به سوی خود بکشانند. تعداد این افراد از هنگامی که که اعلام شد خرید و فروش تا سقف 10 هزار دلار جرم نیست زیاد شده است است.
دلارهای دلالان از کجا می‌آید؟
یکی دیگر از فروشندگان دلار در میدان فردوسی که دوست ندارد اسم و رسمش را بیان کند، می گوید: «هر روز حوالی ساعت 2 بعد از ظهر عده ای غریبه با ظاهری متفاوت در این حوالی آفتابی می شوند و کارشان تزریق دلار به بازار هست. قیمت دلار را هم آن ها تعیین می کنند و کسی خبر ندارد این افراد از سوی چه کسانی می آیند و این حجم دلار را از کجا می آورند.»
تقریباً هیچ یک از صرافان و دلالان میدان فردوسی خبر ندارند یا نمی گویند که این افراد از کجا می آیند. بعضی می گویند آن ها همان صرافانی هستند که در سامانه نیما ارز را می خرند و به بازار تزریق می کنند، البته این صرافی ها هم طبق قانون حداکثر می توانند 10درصد از ارز خریداری شده است از نیما را به داخل کشور وارد کنند؛ یعنی این پول باید زیاد خرج حواله های وارداتی شود. بعضی هم می گویند که آن ها کسانی هستند که مستقیم با بانک مرکزی در ارتباط اند.
دلارهایی که از کشورهای همسایه می آید
خرید و فروش دلار به یک شغل کم دردسر و سودآور تبدیل شده است و جوانان کشورهای همسایه را هم جهت به جیب زدن سودهای هنگفت به صرافت حضور در این بازار انداخته هست. تعدادی از اهالی سلیمانیه عراق، دلارهایی را که به طور قاچاق وارد کشور عزیزمان ایران کرده اند در میدان فردوسی به ریال تبدیل می کنند و در بازگشت، با خرید دینار ارزش پول خود را اوج می برند. عده ای دیگر هم بعد از فروختن دلارهای قاچاق در میدان فردوسی راه دیگری را در پیش می گیرند. با توجه به لهجه اهالی سلیمانیه به آسانی می توان آن ها را از دلال های حرفه ای که در میدان فردوسی دلار خرید و فروش می کنند تمیز داد.
با بسته شدن مرز مریوان، مسیر تهاتر دلار با کالاهای اساسی جهت اهالی سلیمانیه مسدود شده، ولی دلال های دانه درشت هر لحظه راه های دیگر را جهت سودجویی جست وجو می کنند. آن ها به تازگی عده ای از مهاجران افغان را استخدام کرده اند و در ازای دریافت دلارهایی که به دلار هرات معروف شده است به آن ها دستمزد پرداخت می کنند. دلارهای قاچاق با عبور از مرز کشور عزیزمان ایران و افغانستان به مشهد می رسند و از آنجا به پایتخت کشور عزیزمان ایران انتقال یافته می شوند و بخش قابل توجهی از آن ها در میدان فردوسی به دست مشتریان می رسد.
رواج دلارهای تقلبی
خرید و فروش دلار در روزهای پرالتهاب بازار ارز مثل تیغ دولبه است و کسانی که در این روزهای پرتلاطم و بدون توجه به هشدارهای گاه و بیگاه اقدام به خرید دلار کرده اند، گاهی اوقات تاوان سنگینی پرداخت می کنند. در میدان فردوسی معمولاً دو نوع دلار به مشتریان عرضه می شود؛ دلار سفید و آبی یا تازه و قدیم.
دلارهای قدیمی 50 تومان از دلارهای تازه ارزان تر است و همین تفاوت قیمت بعضی مشتریان را جهت خرید آن وسوسه می کند، غافل از اینکه حجم قابل ملاحظه ای از دلارهای قدیمی موجود در بازار تقلبی است و تشخیص آن جهت افراد عادی که جهت خرید و احتکار دلار در منزل اقدام به خرید آن می کنند ساده نیست.
یکی از صرافان حوالی میدان فردوسی می گوید: «تعدادی از فروشندگانی که در میدان فردوسی می بینید، ارز خود را از صرافی یا با خرید از مردم عادی تهیه می کنند، ولی عده ای سودجو در این حوالی پرسه می زنند و بعد از فروختن دلارهای تقلبی محل را ترک می کنند. همین کار پای پلیس را به میدان فردوسی باز کرده و موجب بدنامی دلارفروش هایی شده است که اعتبار خود را ذره ذره به دست آورده اند و این روزها خروار خروار از دست می دهند.»
صرافی ها همچنان منتظر
صرافی ها همچنان در شوک چند ماه اخیر بازار ارز هستند. به هر حال به نظر می رسد آن ها هنوز نتوانسته اند خود را با شرایط تازه وفق دهند. رضا ترکاشوند، دبیرکل کانون صرافان نیز این حرف را تأیید کرده و گفته است: «در این چند ماه فعالیت های براق و روی زمین، به بازار دلالی و زیرزمینی سپرده شد؛ هرچند علت اعمال این سیاست را نمی دانم ولی اگر می خواهیم بازار را به شرایط گذشته بازگردانیم، باید صبر کنیم صرافان خود را با شرایط تازه تطبیق دهند.»
او گفته که در این مدت بعضی صرافان نیروهای خود را تعدیل یا فعالیت ها را راکد کرده اند؛ حداکثر 30 صراف در سامانه ارزی نیما فعال بودند و بقیه نتوانستند با نیما کار کنند و در نتیجه صراف ها به یک دوره تعطیلی و رکود وارد شدند. صراف ها معمولاً حاضر نیستند راجع به شرایط فعلی با کسی صحبت کنند، مخصوصاً اگر بفهمند که آن فرد جهت تهیه خبر و گزارش به میدان فردوسی آمده است.
یکی از صرافی ها خیابان فردوسی راجع به شرایط فعلی فعالیت صرافی ها می گوید: «بازار فعلاً در دست دلالان هست. ما خیلی نقشی در قیمت ها نداریم و خرید و فروشمان هم محدود هست. صرافی هایی که به بانک ها وابسته اند، کلاً صبر کرده اند تا ببینند اوضاع آینده چه می شود. صرافی های رسمی دیگر هم فقط به مسافران و افراد منزل دار ارز می دهند که محدودیت هایی هم دارد. البته خرید ارز هم گاهی به وسیله صرافی ها انجام می گیرد که بسیار محدود است.»
وعده ای که محقق نشد
مسئولان تازه بانک مرکزی تاکنون طرح ها و بسته های پیشنهادی مختلفی را جهت کنترل قیمت دلار ارائه داده اند، ولی هیچ کدام از آن ها تا امروز به آرامش بازار پرتلاطم ارز کمک نکرده هست. از جمله این طرح ها می توان به واگذاری ارز مسافرتی به صرافی ها و بانک ها، مجاز شدن ورود اسکناس ارز به وسیله صادرکنندگان و تخصیص داده شده است سود به سپرده های ارزی اشاره کرد، ولی بازار تصویر العمل مثبتی به آن ها نشان نداده است.
عبدالناصر همتی که با نشانه سامان دادن بازار ارز به جای ولی الله سیف روی صندلی پرماجرای ریاست بانک مرکزی نشسته در گفت و گویی که 17 شهریورماه با خبرگزاری های رسمی انجام داد اعلام کرد روند کم شدن قیمت ارز شروع شده است ولی در همین بازه زمانی نسبتا کوتاه، قیمت دلار حدود هزار تومان زیاد کردن پیدا کرده است.
اگر چه بخش قابل ملاحظه ای از بحران بازار ارز به تحریم های ظالمانه و جوسازی کشورهای بیگانه مربوط می شود ولی به نظر می رسد اگر تصمیمات بانک مرکزی و تیم اقتصادی دولت با تدبیر بیشتری همراه شود، دست کم از ملتهب تر شدن بازار ارز جلوگیری خواهد شد. شلوغی، ازدحام و بی سامانی که این روزها در حوالی میدان فردوسی مشاهده می شود، آینه تمام قد اوضاع بازار ارز است.
مهرداد رسولی
واژه های کلیدی: بازار | مرکزی | فردوسی | بانک مرکزی | اخبار اقتصادی و بازرگانی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
